Këshillimi Smart - Të imtat

Mbarështimi i të imtave

Rëndësia e sektorit të ripërtypësve të vegjël në Shqipëri është i shumëanshëm, duke kontribuar në aspektet ekonomike, sociale dhe kulturore të vendit. Njohja dhe mbështetja e zhvillimit të këtij sektori paraqet ndikime pozitive në zhvillimin rural, sigurinë ushqimore dhe mirëqenien e përgjithshme të komuniteteve të përfshira në bujqësi në shkallë të vogël. Në Shqipëri operojnë rreth 52,430 ferma blegtorale që mbarështojnë të imta, nga ku 43,283 mbarështojnë më pak se 50 krerë, 2748 ferma që mbarështojnë nga 51-100 krerë dhe 6399 ferma që mbarështojnë mbi 100 krerë. Prodhimtaria e qumështit dhe mishit paraqitet në ulje, me afërsisht 7-8%, pavarësisht se kërkesa e konsumatorit për nënprodukte qumështi dhe mishi mbetet e lartë. Shqipëria prodhon 69,000 ton qumësht dele, 76,000 ton qumësht dhie, 33,000 ton mish dele dhe 15,000 ton mish dhie. Në vend operojnë rreth 350 baxho të vogla qumështi, kryesisht sezonale, që kanë një kërkesë 40-50% më të lartë në lëndë të parë.

Sfidat e sektorit të të imtave

Shqipëria është e njohur për racat e saj autoktone të deleve dhe dhive, të cilat shpesh janë të përshtatura mirë me kushtet mjedisore lokale. Sektori përballet me sfida të ndryshme, duke përfshirë nevojën për programe të përmirësuara të mbarështimit, menaxhimin e sëmundjeve dhe racioneve ushqimore. Prodhimi i qumështit të deleve dhe dhive është i organizuar pothuajse tërësisht si mbarështim ekstensiv. Rendimenti për dele me rreth 63 litra/vit dhe për dhitë me rreth 129 litra, janë gjithashtu të ulëta. Krahasimi i prodhimtarisë së të imtave me ato në vendet anëtare të BE-së është shumë herë më i vogël, gjë që kërkon në mënyrë imediate të investohet në raca të imtash produktive të qumështit dhe një nxitje e mbarështimit të të imtave racore vendi për drejtim mishi.

“Fermerë, investoni në raca të imtash me prodhimtari të lartë qumështi”

RACAT e huaja të deleve dhe dhive me prodhimtari të lartë qumështi si Alpine, ASSAF, Laucaune etj. arrijnë rendimente qumështi deri në 800 lit/krerë/vit dhe një pjellshmëri mesatarisht 1,5 krerë. Janë raca në rregjim stallor dhe me një produktivitet të lartë në krahasim me koston e ushqimit, që nuk i kalon 140 lek/ditë. Kosto e blerjes së një tufe prej 100 krerësh arrin vlerën 3,000,000 lekë dhe financohet me produkt financiar specifik, pra analizë financiare brenda ditës, pa kolateral.

“NOA Financon, NOA Këshillon”