Dobia e përdorimit të bletëve polinuese në sera

Sot në botë, kultivuesit e prodhimeve në sera po përballen me kërkesa për fruta-perime cilësore, kërkesë kjo e lidhur edhe me furnizimin e vazhdueshëm gjatë gjithë vitit. Një rol të rëndësishëm në rritjen e cilësisë së prodhimit dhe rendimenteve në sera është mënyra e pjalmimit. Pjalmimi në një serë është thelbësor për një kulturë të mirë dhe të shëndetshme. Shumica e kulturave hortikulturore (veçanërisht domatja, speci, kungulli, pjepri, luleshtrydhet etj.) varen nga insektet (p.sh. grerëzat) për transferimin e polenit, ndërkohe që bimët në serë janë jashtë mundësive të pjalmuesve të egër. Menaxhimi polenizimit është një sfidë në bujqësi veçanërisht në hortikulturë sepse ajo mbron dhe nxit polenizuesit prezent dhe përfshirjen e metodave shtesë polenizuese. Një ndër polenizuesit e njohur është bleta.

Përdorimi i grerëzave për pjalmimin e bimëve brënda serës është një mënyrë për të përmirësuar cilësinë e të korrave, për të rritur rendimentin dhe për të zvogëluar punën.

Kosheret e grerëzave në serë janë një mënyrë shumë efektive dhe natyrale për të polenizuar lulet e bimëve të kultivuara. Kjo rrit prodhimin dhe cilësinë e perimeve apo frutave. Bumble-bee po bëjnë pjesën më të madhe të punës, gjë që kursen fuqinë puntore dhe një avantazh është se ata janë më pak të varur nga moti.

Termi "bumblebee" i referohet insekteve të gjinisë Bombus nën klasën Hymenoptera. Bombus terrestris është specja më e zakonshme që përdoret në sera. Pjalmimi arrihet nga dridhjet e forta të kraharorit të prodhuara nga bleta, të cilat transmetohen përmes këmbëve të saj te lulet. Pas një vizite në lule, grerëza lë një shenjë në lule e cila i ngjan një mavijosjeje dhe është një shenjë e pllenimit të suksesshëm.

Çfarë është pllenimi në bujqësi?

Pjalmimi është transporti i polenit ku ai transferohet nga bleta në pistilin e lules. Kjo mund të ndodhë nëpërmjet insekteve të tilla si bletët.

Çfarë nënkuptojmë me pllenim efektiv?

Kostoja më e ulët nuk është avantazhi i vetëm i përdorimit të bletëve. Bletët bumble ofrojnë pllenim më efektiv, gjë që çon në cilësi më të lartë të të korrave dhe për rrjedhojë të ardhura më të larta. Pjalmimi krijon zhvillim më të mirë të kulturave dhe rrjedhimisht rritjen e frutave më të mëdhenj dhe më të formuar. Pjalmimi më tej çon në pjekjen më të shpejtë të frutave, gjë që e bën periudhën e vjeljes më të shkurtër (hershmerinë) për të aksesuar tregje më të mira ekonomike.

Llojet e grerëzave pllenuese:

Bumblebees i përkasin Anthophila dhe janë insekte. Lloje të ndryshme të grerëzave përdoren në mbarë botën për pjalmimin e luleve dhe bimëve. Në Europë, Bombus terrestris, i njohur gjithashtu si grerëza e tokës, është një zgjedhje e zakonshme. Zgjedhja e një lloji të grerëzës varet nga kritere të ndryshme. Një kriter i rëndësishëm, për shembull, është që specjet duhet të jenë të përshtatshme për pjalmimin e kulturave të ndryshme si domatet, kastravecat, patëllxhanët etj.

Të mirat që vijnë nga përdorimi i bletëve pjalmuese:

Përdorimi i bletëve polinizuese, ose siç quhen grerëzat, kanë përparësi të qarta duke qënë se ato kanë një orientim më të mirë të shikimit që i lejon ata të fluturojnë në sera ku drita e thyer mund të ngatërrojë bletët. Bumble-bees gjithashtu mund të fluturojnë në kushte më të këqija të motit dhe temperatura më të ftohta, gjë që është ideale për kultivuesit e serave.

Ndryshe nga bletët, studiuesi Koole thotë se bletët kërkojnë nektarin e një luleje për t'i ndihmuar ata të prodhojnë mjaltë. Për shkak se grerëzat nuk prodhojnë mjaltë, ata shkojnë pas polenit, duke përdorur nektarin për të ushqyer fluturimet e tyre nga bima në bimë.

Një avantazh tjetër i pllenimit të bletëve është se zvogëlon varësinë e një operacioni nga punëtorët në sera. Në varësi të madhësisë së një sere, mund të duhet 10 herë më shumë se numri i punonjësve për të pjalmuar me dorë bimët në të njëjtin rritëm si bletët.

Futja e koshereve në një serë mund të ndihmojë gjithashtu kultivuesit të mbajnë një hapësirë ​​miqësore me mjedisin. Për shkak se pesticidet kimike do t'i vrasin bletët para se të zënë, operacionet e serave duhet të minimizojnë ose të ndalojnë përdorimin e këtyre produkteve përpara se të vendosin bletët.

Kosherja ka një jetëgjatësi prej 8 deri në 12 javë, pas së cilës bletët vdesin. Numri i koshereve në njësi sipërfaqe varet nga shumëllojshmëria e kulturave të frutave ose perimeve që kërkon pllenim, madhësia e serës etj. Sa më shumë lule, aq më shumë bletë duheshin për të bërë punën.

Këshilla praktike për aplikimin e bletëve në sera.

-Kosherja duhet të transportohet në pozicion të drejtë deri në vendosjen përfundimtare të saj në serë;

-Sigurohuni që hapësira e daljes së bletës për fluturim të jetë e pastër dhe asgjë nuk e bllokon atë dhe mos jetë e ekpozuar direkt nën rrezet e diellit dhe jo afër mikro-organizmave apo milingonave që tërhiqen nga sheqeri;

-Nëse dy koshere janë të përqëndruara në të njëjtin nivel, hapësira e daljes së fluturimit duhet të jenë në drejtime të ndryshme;

-Prisni të paktën 2 orë përpara se të hapni kosheren. Kjo i ndihmon grerëzat të qetësohen dhe të pozicionohen.

-Gjatë stinës së verës kur mbizotërojnë temperaturat e larta, hapeni kosheren vonë pasdite. Vendosja e koshereve të reja në serë duhet të bëhet shumë herët në mëngjes ose mundësisht në mbrëmje;

-Nëse një zgjua hiqet nga pozicioni i saj, vendoseni kosheren e re në të njëjtin pozicion për të shmangur konfuzionin me bletët e tjera.

-Në një zgjua të varfëruar nga sheqeri, grerëzat mund të jenë ende aktive. Kontrolloni rregullisht dhe furnizoni kosheren me ujë me sheqer.

Efekti polenizues i bletëve mjaltëdhënëse dhe bletëve  jo mjaltëdhënëse (bumblebees) është e pa kontestueshme. Që të dy llojet duke vizituar lulet e pemëve dhe perimeve të ndryshme ushqehen me nektarin e tyre kurse polenin e marrin dhe gjatë shëtitjes nëpër lule tjera e vendosin në stigmën e vezores.

Sa kuti bletë pjalmuese kërkon 1 ha serë dhe sa kushtojnë?

Zakonisht 1 kuti bumble-bees mbulon 1800-2000 m2, që do të thotë që 1 ha serë kërkon 5-6 koshere bletësh pjalmuese. Një koshere kushton rreth 300 Euro dhe rrjedhimisht për pjalmim sa më të mirë të serës së mbjellë, për një rritje të cilësisë dhe rendimentin kërkohet një investim rreth 1500-1800 Euro. Rendimentet në kulturën e domates, specit etj. rritet me 25-40 %, duke u shoqëruar me një cilësi dhe standart prodhimi.

NOA e mbështet me financim këtë lloj investimi të domosdoshëm për kultivuesit e perimeve në sera, si dhe ju ofron asistencë teknike për një aplikim të suksesshëm.