Rëndësia e analizave laboratorike të tokës bujqësore për arritjen e rezultateve të larta në prodhim

Çfarë është testimi i përmbajtjes së tokës bujqësore?

Testimi i përmbajtjes së tokës bujqësore është procesi i analizimit të tokës për lëndë ushqyese dhe minerale. Ky proces i ndihmon fermerët, konsulentët e bujqësisë dhe pronarët e sipërmarrjeve të përcaktojnë shëndetin dhe pjellorinë e tokës së tyre.
Një sfidë kyçe në vitin 2023 për të gjithë fermerët do të jetë vendosja e kërkesave të sakta për plehrim dhe sigurimi i arritjes së efikasitetit maksimal të plehrave organike të aplikuara në ferma. Kjo lidhet edhe me objektivat e reja të Politikës së Përbashkët Europiane (2023-2027), bazuar edhe në vendimet e Konventës së Parisit, ku parashikohet që në mbrojtje të mjedisit, tokës etj. përdorimi i pesticideve deri në vitin 2030 do të ulet me 50% dhe kimikateve me 25%. Marrëveshja e Gjelbër Evropiane synon të përmirësojë mirëqenien dhe shëndetin e njerëzimit dhe brezave të ardhshëm duke ofruar: ajër të pastër, ujë të pastër, tokë të shëndetshme dhe biodiversitet, ndërtesa të rinovuara me efikasitet energjetik, ushqim të shëndetshëm dhe të përballueshëm.
Hapi i parë drejt përmirësimit të efikasitetit të plehrave organike fillon me identifikimin e niveleve aktuale bazë të pjellorisë së tokës së fermës dhe kjo arrihet më së miri nëpërmjet marrjes së mostrave të tokës. Nëpërmjet analizimit të mostrave të tokës, jepet informacioni kyç mbi lëndët ushqyese kryesore si fosfori, kaliumi, azotit etj.
Ruajtja e përmbajtjes së duhur të lëndëve ushqyese të tokës do të përmirësojë dukshëm të mbjellat dhe do të rezultojë në uljen e kostove të prodhimit. Prandaj është thelbësore që fermerët të analizojnë gjetjet në këto raporte të tokës për të ulur shpenzimet, gjë që do të veprojë gjithashtu drejt uljes së emetimeve bujqësore përmes disponueshmërisë së përmirësuar të lëndëve ushqyese. Në mënyrë të detajuar analizat kryesore të tokës kanë për këtë qëllim:

- Për të përcaktuar sasinë e lëndëve ushqyese në tokë;

- Për të përcaktuar masën në të cilën lëndët ushqyese mund të sigurojnë bimët;

- Për të përcaktuar llojin dhe sasinë e plehut që do t'i jepet tokës;

- Për të përcaktuar shkaqet e çrregullimeve të lëndëve ushqyese në tokë;

- Për të përcaktuar zonat e kripës dhe natriumit të tokës dhe për të siguruar përmirësimin;

- Për të përcaktuar të mbjellat që do të rriten;

- Për të identifikuar dhe për të zgjidhur problemet e kullimit të tokës.

Rëndësia e testimit të tokës

Raportet e testimit të tokës japin të dhëna të vlefshme për përmirësimin e cilësisë së tokës bujqësore. Fermerët dhe ekspertët e bujqësisë mund të sigurojnë gjurmim më të mirë me raporte të sakta mbi lëndët ushqyese të tokës. Nëpërmjet raportit të analizës së tokës, një fermer mund të rregullojë dhe monitorojë me lehtësi kërkesat e plehërimit për përmirësimin e prodhimit bujqësor. Gjithashtu ndihmon në marrjen e vendimeve më të sakta duke ndjekur kërkesat e shërbimeve agroteknike per aktivitetet bujqësore të planifikuara. Ekspertët/agronomët mund të përdorin teknikat e menaxhimit të fermës dhe aplikacionet më të fundit të programeve kompjuterike për të monitoruar nevojat e plehërimit bazuar në të dhënat nga analiza e tokës. Në këtë mënyrë, ajo garanton një zgjidhje optimale të prodhimit.

Përveç faktorëve që lidhen me kultivimin, analiza e tokës përmirëson teknikat e menaxhimit të lëndëve ushqyese të bimëve duke shfaqur nivelin aktual të pH të tokës. Niveli i pH i tokës bujqësore është kritik dhe ndikues për rritjen optimale të të korrave. Qëllimi i monitorimit të pH në tokën bujqësore është të sigurojë një vendimmarrje më të mirë për fermerët. Gjithashtu ndihmon në rregullimin e tokës dhe eliminimin e metaleve toksike të tokës që mund të dëmtojnë potencialisht të mbjellat dhe rritjen e tyre.

Kush janë benefitet e analizave të tokës bujqësore?

Bimët thithin lëndët ushqyese thelbësore nga toka përmes rrënjëve të tyre, pjesë e mënyrës se si ato rriten. Kur këto lëndë ushqyese absorbohen nga toka në bimë, atëherë ato duhet të zëvëndësohen përsëri në tokë. Toka nuk është një burim pa limit të lëndëve ushqyese. Nëse nuk zëvëndësohen lëndët ushqyese do të shterohet në një kohë të shkurtër. Kur lëndët ushqyese në tokë janë të pranishme në nivele optimale dhe të balancuara, fermerët mund të maksimizojnë rendimentin dhe cilësinë e të mbjellave. Në fakt, rreth 60% e rendimenteve të bimëve varen nga pjelloria e tokës.

Pasi të analizojmë gjëndjen e tokës, mund të marrim vendime kyçe për nevojat për plehrim. Kjo na lejon të ulim kostot e plehrave organike dhe të shmangim plehërimin e tepërt me benefitet si më poshtë:

1). Testimi i tokës mund të ulë kostot e plehrave organike

Analizat e tokës ju lejojnë të identifikoni lëndët ushqyese kryesore për të cilat toka juaj ka nevojë më shumë, kështu që ju mund të merrni një vendim të saktë për plehun e duhur në sasinë e duhur për nevojat e tokës tuaj. Në 4 vitet e fundit, kostot e plehrave organike janë rritur me 2.5 herë më shumë dhe ndoshta mund të mos ulen për disa kohë. Ekspertët e bujqësisë janë gjithmonë në kërkim të mënyrave për të reduktuar përdorimin e tyre, dhe kryesisht të azotit në tokë, pa humbje të rendimentit. Një nga mënyrat më të mira për të maksimizuar prodhimin tuaj është të përputhni përdorimin tuaj të azotit me optimalen për ato të mbjella që planifikoni të kultivoni.
Një test i tokës me azot total së bashku me një test të tokës me azot të mineralizueshëm do t'i lejojë fermerëve të vlerësojnë sasinë e azotit që çlirohet nga magazinimi i përhershëm. Kjo sasi azoti mund të zbritet nga depozitimi i azotit gjatë vitit në tokë.

2). Testimi i tokës ju ndihmon të shmangni mbiferilizimin

Pa një analizë të tokës, rrezikohet aplikimi i përdorimit të plehrave organike në zona ku nuk keni nevojë për të. Aplikimi i sasive të tepërta të plehrave organike mund të rezultojë në humbje të lëndëve ushqyese të të mbjellave. Mund të shkaktojë gjithashtu ndotje të ujit dhe mund të çojë në varfërimin e organizmave ujorë në lumejt dhe liqene. Kjo ndodh sepse lëndët ushqyese që hyjnë në ujë shkaktojnë pasurimin e lëndëve organike dhe rezulton në rritje të tepruar të bimëve, të njohur si eutrofikim. Kjo rritje e tepruar e bimëve shkakton marrje të tepërt të oksigjenit nga uji, gjë që çon në mbytjen e jetës ujore.

3). Testimi i tokës ju ndihmon të shmangni degradimin e saj

Pa informacion të përditësuar mbi gjendjen e tokës nga një test laboratorik, bëhet e vështirë ruajtja e gjendjes fizike të tokës. Pa menaxhimin e duhur, struktura e tokës tuaj mund të kompaktohet. Toka e ngjeshur shkakton kullim të dobët, zhvillim të dobët të rrënjëve, ajrim të dobët, prerje uji, kushte anerobe dhe në fund humbje të rendimentit.

Ku mund të kryhen analizat e tokës?

Analizat e tokës sugjerohen të kryhen para mbjelljes, pra në momentin e planifikimit në fermë. Bazuar në rezultatet e testimit të tokës në laborator, ne ndërtojmë skemën e programit të ushqimit si më poshtë:

Kjo është mënyra efikase në përdorimin e plehrave organike në sasitë e nevojshme bazuar në analizat e përbërjes së tokës.
Vlen të përmendim që kujdes duhet të tregojmë në marrjen e mostrave të tokës e cila me sondë ose lopatë duhet të shkohet në një thellësi deri në 30 cm, në pika të ndryshme në sipërfaqen e caktuar, nga ku mund të marrim 10-15 mostra dhe pas homogjenizimit të saj bëjmë ndarjen sipas mënyrës diagonale deri sa arrijmë në një peshë totale 1.5 - 2kg. Këto analiza laboratorike mund të kryhen në laboratorin e specializuar pranë Qendrës së Transferimit të Teknologjive në Fushë-Krujë ose pranë Universitetit Bujqësor të Tiranës.