Këshillimi Smart - Konsumo natën e fundvitit SHQIP

Traditat kulinare në festat e fundvitit

Sezoni i festave në Europë është më shumë një kohë për bashkim dhe festime të përbashketa familjare, është një festë e traditave të pasura të kuzhinës që datojnë shekuj më parë. Çdo vend, dhe shpesh edhe çdo rajon, ka pjata unike festash që përgatiten dhe shërbehen posaçërisht gjatë festave të Krishtlindjeve dhe Vitit të Ri.

Disa nga gatimet tradicionale në vendet europiane

Italia. Kulinaria Italiane përmban 3 gatime tradicionale për fundvitin: a). Mish derri i gatuar me thjerrëza si simbol i prosperitetit; b). Panetone; c). Nougat (lloj ëmbëlsire e ngrirë) me arra dhe mjaltë.
Franca. Në Franca tryeza tradicionale përmban: a). Gjel deti i mbushur me gështenja; b). Oysters (lloj midhje oqeani) dhe mëlçi pate ose rose; c). Kek në formë druri.
Gjermania. Fundi i vitit në Gjermani festohet me: a). Patë e Krishtlindjeve e mbushur me mollë, qepë dhe barishte; b). Ëmbëlsirë me fruta të kuqe dhe salcë manaferrash; c). Bukë Krishtlindjesh e mbushur me rrush të thatë dhe fruta pylli.
Greqia. Në tryezën tradicionale greke të fund-vitit përfshihet: a). Bukë tradicionale e Krishtlindjeve (Christopsomo); b). Biskota mjalti me arra (Melomakarona); c). Biskota bajamesh me sheqer pluhur (gurabie).

Kush janë gatimet tradicionale shqiptare për fund-vitin?

Shqipëria në krahasim me shumë vende Europiane, ka një “arsenal” produktesh bujqësore dhe blegtorale, dhe një kulinari shumë të pasur. Në Shqipëri, në fundvit mund të shijosh produktet e mishit vendas që spikat gjeli detit, mishi i gicit, mishi i të imtave, mishi i viçit, produktet e detit ku spikat levreku, koca, ngjalat e gjolit, oktapodi dhe karkaleci i thellësive etj., produktet perimore të freskëta si domatja, kastraveci, lakra, karrota, lulelakra, brokoli, patatja dhe panxhari etj. si dhe frutat e freskëta si molla, portokalli, mandarina, arrat dhe gështenjat. Pjesë e zinxhirit bujqësor vendas janë edhe kaçkavalli i lopës, deles, gjalpi me aromë, salca e kosit, apo të gjitha llojet e turshive dhe bizeleve të ngrira.
Gjeli Detit. Ky produkt është kryefjala e Vitit të Ri në Shqipëri, i cili gatuhet në disa forma si me përshesh, me oriz, i mbushur me arra ose gështenja. Gjeli i Detit rritet tradicionalisht në zonat përreth Tiranës, Elbasanit, Peqinit, Beratit, Lushnjës, Fierit, Lezhës dhe Shkodrës.
Mishi i derrit/gicit. Mishi i derrit gatuhet në të gjitha format e tij, i pjekur në furrë, si proshutë, pancetë, rosto etj. Veçanërisht fatsjellëse konsiderohet hunda e derrit, e cila nuk duhet t’i mungojë tavolinës suaj si simbol i progresit. Derri/gicat rriten në zonën e Lezhës, Korçës dhe Fierit.
Bakllavaja. E ëmbël dhe me plot shije, me shërbet e arra, bakllavaja pa dyshim është lezeti i tryezës shqiptare të Vitit të Ri. Bakllavaja është shndërruar në një traditë mesdhetare, përgatitja e së cilës kulmon në festat e fundvitit, ku padyshim pjesë e kësaj tradite është edhe Shqipëria.
Vera e kuqe. Thuhet që një verë e mirë, e ndarë me të dashurit, kënaq qiellzat edhe zemrat. Në Shqipëri prodhohen verëra të shkëlqyera me varietetet autoktone si Shesh, Kallmet, Vranac, Cërrujë, Puls, Vlosh etj..

“NOA Financon, NOA Këshillon”