19.12.2024

Këshillimi Smart - Standardet e tregut të përbashkët Europian për kulturën e domates

Klasifikimi i domateve sipas standardeve të UNECE

Standardet e tregtisë/eksporteve së domates janë vendosur për të garantuar cilësi, qëndrueshmëri dhe tregti të drejtë si në tregjet vendase ashtu edhe në ato ndërkombëtare. Këto standarde ndryshojnë në varësi të vendit, tregut dhe përdorimit të synuar (konsumi i freskët kundrejt përpunimit) dhe janë strikte gjatë tregtisë në vendet Europiane.
Standardet në EU janë të përcaktuara nga UNECE (Komisioni Ekonomik i Kombeve të Bashkuara për Evropën) që për domatet janë si mëposhtë:

1). Madhësia dhe klasi: Kategoritë e madhësisë. Domatet kategorizohen sipas diametrit (të matura kryesisht në milimetra). Kategoritë e zakonshme të madhësive: E vogël (më pak se 30mm); E mesme (30–50 mm); E madhe (mbi 50 mm).
Uniformiteti: Domatet në të njëjtën klasë duhet të jenë uniforme në madhësi për një pamje të qëndrueshme.

2). Ngjyra dhe pjekuria: Fazat e ngjyrave vlerësohen në bazë të niveleve të pjekurisë, zakonisht: a). E papjekur në ngjyrë të gjelbër,  b). Ndryshimi i lehtë i ngjyrës, c). Ndryshimi i ngjyrës deri në 30%. d). Ngjyrë rozë, 30–60% ndryshim i ngjyrës, e). E kuqe e lehtë, 60–90% ndryshim ngjyrash; f). E kuqe, e pjekur plotësisht 
Ngjyra uniforme. Domatet duhet të kenë ngjyrë uniforme të përshtatshme për klasën e tyre.

3). Forma dhe pamja: Forma. Duhet të jetë në përputhje me formën tipike të varietetit.
Defektet. Domatet duhet të jenë pa defekte të mëdha si çarje, njolla ose deformime.

4). Standardet e paketimit: Pesha ose në numër. Domatet shiten sipas peshës (p.sh. kilogramë ose paund) ose numërim (p.sh., për copë).
Materialet e paketimit. Shpesh paketohen në kuti, arka ose qese rrjetë që e mbrojnë nga dëmtimi.
Etiketimi. Kutitë/arkat duhet të përfshijnë: a). Emri i varietetit; b). Pesha; c). Emri i prodhuesit ose furnizuesit; d). Klasi; e). Vendi i origjinës.

5). Klasi i cilësisë Standardet shpesh ndjekin sistemet kombëtare ose ndërkombëtare të klasifikimit, të tilla si Standardet Evropiane (UNECE):
Extra Klas. Cilësi superiore, pa defekte.
Klasa I. Cilësi e mirë, defekte të lehta lejohen.
Klasa II. Cilësi e tregtueshme, më shumë defekte të lejuara.

6). Kërkesat për sigurinë ushqimore
Kufijtë e mbetjeve. Duhet të jenë në përputhje me kufijtë e mbetjeve të pesticideve & kimikateve të vendosura nga organet rregullatore të BE-së.
Standardet e higjienës. Domatet duhet të trajtohen dhe paketohen në kushte higjienike për të parandaluar kontaminimin.
Gjurmuëshmëria. Tregje Europiane kërkojnë informacion gjurmuese nga ferma te konsumatori, certifikimi ISO, Global Gap apo IFS.


“NOA Financon, NOA Këshillon”

Këshillime të tjera