Këshillimi Smart - Kultivimi i spinaqit
Kultivimi i spinaqit
Spinaqi (Spinacia oleracea) është një kulturë mjaft e rëndësishme perimore nga familja Amaranthaceae, gjinia Spinacia, e cila ka vend të rëndësishëm ekonomik për vendin tonë. Spinaqi vlerësohet shumë si për nga vlerat e saj ushqyese, shëruese dhe ekonomike. Përmban përqendrim të lartë të vitaminës A, E, C dhe K, dhe gjithashtu acid folik, acid oksalik dhe shumë nutrientë të tjerë. Prodhimi global i spinaqit arriti më shumë se 33 milion tonë në vitin 2022 (FAOSTAT 2022), ku 93% prodhohet në Kinë. Në Shqipëri, spinaqi kultivohet në një sipërfaqe relativisht të lartë prej 1782 ha (përfshirë edhe kultivimin në sera) dhe arrihet një prodhim vjetor prej 29,640 ton (FAOSTAT 2022).
Teknologjia e kultivimit të spinaqit
Spinaqi mund të mbillet si në fushë të hapur, ashtu edhe në sera. Në teknologjinë e kultivimit të spinaqit, rëndësi e veçantë i kushtohet mbirjes së shpejtë dhe të njëkohshme të farave ose fidanëve dhe më pas sigurimit të njëtrajtshmërisë në ritmet e zhvillimit të bimëve. Për këtë vëmendja përqëndrohet në përgatitjen e mirë të shtratit rrënjor, nëpërmjet kryerjes në kohë dhe me cilësi të punimeve. Mbjellja e spinaqit bëhet me farë ose fidanë, në rreshta 25-30 cm larg nga njëri-tjetri, në thellësi 1-1.5 cm. Procesi bëhet me makina mbjellëse dhe në sipërfaqe të vogla me dorë. Për mbjellje përdoren 20-25 kg/ha farë.
Spinaqi është shumë i ndjeshëm kundrejt mungesës së ujit në tokë, prandaj pas mbjelljes së tij janë të domosdoshme disa ujitje të lehta për të realizuar mbirje të shpejta dhe të njëkohshme. Pas mbirjes së plotë dhe daljes së gjetheve, spinaqit i bëhet një prashitje e lehtë e shoqëruar me rreth 1 kv/ha plehra azotikë, për të favorizuar rritjen e shpejtë të bimëve. Gjatë planifikimit të plehut për spinaqin, duhet patur parasysh fakti se bima e spinaqit me rendiment prej 12-15 t/ha, nga toka nxjerr përafërsisht 50 kg azot, 20 kg fosfor, 40 kg kalium dhe 20 kg kalcium.
Për kontrollin e Cerkosporës (Cercospora sp.) përdoret fungicidi Ortiva Top 20/12.5 cc, në sasinë 1 litër/ha. Sasia e tretësirës spërkatëse është 300 - 1200 litra/ha.
Për trajtimin parambrojtes së vrugut përdoret REVUS 250 SC, me dozë 0,6 l/ha. Intervali i trajtimeve 7–10 ditë. Ndërsa gjatë fazës së vegjetacionit përdoret RIDOMIL GOLD PLUS 42,5 WP, me dozë 400 gr/100 litra ujë, 3-4 trajtime gjatë vegjetacionit.
Si insekticide përdoren FORCE 0.5 G me dozë 15 – 21 kg/ha, KARATE ZEON 5 CS me dozë 20 ml preparat për 100 litra ujë.
Insekticid jo-sistemik për kontrollin e lepidoptereve përdoret AFFIRM 095 SG, me dozë 150 gr/100l ujë.