Këshillimi Smart - Hiri i vreshtit

Sëmundja e hirit në vreshta

Hiri i hardhisë që shkaktohet nga kërpudha Erysiphe Necator, është sëmundja më e dëmshme e rrushit për nga aspekti ekonomik. Nëse nuk menaxhohet, kjo sëmundje mund të shkatërrojë varietetet që janë të ndjeshme ndaj saj. Hiri i hardhisë mund të infektojë të gjitha pjesët e gjelbra të hardhisë së rrushit (gjethet, degëzat, lastarët e rinj dhe kokrrat). Tek gjethet, simptomat e para shfaqen si njolla klorotike lart në sipërfaqen e gjethes, që shpejt shndërrohen në lezione me ngjyrë të bardhë. Me paraqitjen e sporeve, sipërfaqet e infektuara shfaqen si të bardha ose të pluhurosura. Më vonë gjatë sezonit, fillojnë të shfaqen struktura të vogla rrethore me ngjyrë të zezë nëpër këto lezione të bardha dhe me teksturë që i ngjason pluhurit. Infeksionet e rënda tek gjethet mund të shkaktojnë shtrembërim, tharje, dhe rënie të parakohshme. Infeksioni tek kokrrat shfaqet si ngjyrim i bardhë ose me teksturë të zbardhur të thërrmueshme, ose si i errët dhe në formë pluhuri. Hiri i hardhisë mund të rezultojë në kokrra të regjura ose të çara, që më pas thahen, ose nuk arrijnë të piqen. Infeksioni tek kokrrat mund të çojë në infeksion të mëtejshëm përmes mikroorganizmave shkatërrues që ulin cilësinë e rrushit, edhe atëherë kur infeksioni nga hiri është i butë. Gjatë verës dhe vjeshtës, kërpudha prodhon struktura të vogla të zeza rrethore në çdo pjesë të infektuar të rrushit, për të dimëruar.

Si mund të menaxhohet sëmundja e hirit?

1). Zgjedhja e kultivarëve. Kultivarët Vitis vinifera dhe hibridët e tij (hibridë francezë) janë përgjithësisht më të ndjeshëm ndaj hirit të hardhisë në krahasim me kultivarët e tjerë. Kultivarët me ndjeshmëri të madhe ndaj hirit të hardhisë janë për shembull: Cabërnet Franc, Cabërnet Sauvignon, Chardonnay, Merlot, Muscat, Pinot, Riesling.
2). Masat agroteknike. Preferohen lokacione të mbjelljes me qarkullim të mirë të ajrit. Evitoni vreshtat nëpër sipërfaqe të ulëta dhe me hije.
Mos bëni kompostim të mbetjeve të frutave. Evitoni përdorimin e plehrave artificiale të azotit në verën e vonshme për të kufizuar prodhimin e indit të lëngshëm. Bëni ujitjen herët në mëngjes që indi dhe toka të thahen më shpejtë.
3). Kontrolli biologjik. Ka disa biofungicidë të regjistruar për kontroll të Erysiphe Necator, që janë në dispozicion në Shqipëri, me bazë të përbërësve të ndryshëm aktivë.
4). Kontrolli kimik. Në treg ekziston një numër fungicidesh që mund të përdoren për menaxhimin e hirit të hardhisë siç janë Thioviti, Topas, Score, Revus, Geoxe apo Switch. Trajtimet me fungicide duhet të fillojnë para se kërpudha e dimëruar të mund të infektojë frytet e reja. Trajtimet e para janë më të rëndësishmet dhe duhet aplikuar në intervale të duhura, duke filluar që para çeljes së sythit ose në fazat e hershme të rritjes së lastarëve.

“Fermerë! Respektoni kalendarin e trajtimeve të sëmundjes së hirit në vreshta”

“NOA Financon, NOA Këshillon”